Ο «Τιτανικός» έγινε «Titanic» 

Εχθές Κυριακή 15 Απριλίου 2012 – και Ελληνικό Πάσχα- στη μέση του Ατλαντικού Ωκεανού πάνω στο κρουαζιερόπλοιο «Balmoral», τελέστηκε ειδική επιμνημόσυνη δέηση, την ημέρα τής 100ής επετείου από τότε που βυθίστηκε το μεγάλο αγγλικό υπερωκεάνιο «Titanic» στο Β. Ατλαντικό στις 15 Απριλίου το 1912, όπου προσέκρουσε σε παγόβουνο και πνίχτηκαν 1,513 επιβάτες στα «παγωμένα» νερά του ωκεανού.

Όλος ο αγγλόφωνος τύπος – σε όλον τον κόσμο – αυτόν τον καιρό αφιερώνει πολλές σελίδες για το ίσως πιο γνωστό ναυάγιο στον κόσμο σε ειρηνικό καιρό. Οι παγκόσμιοι πόλεμοι έχουν να μας δείξουν και πιο φριχτά ναυάγια τα οποία τα δημιούργησε η ανθρώπινη κακία και απληστία. Ο Τιτανικός όμως – «το αβύθιστο και υπερπολυτελές υπερωκεάνιο» - με την έκταση της «μυθολογίας» του και τις περιγραφές του, αφήνει ένα ανεξίτηλο σημείο στην παγκόσμια μνήμη και ιστορική ανάμνηση. 

ΜΙΑ ΠΟΛΥ ΣΥΝΤΟΜΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ 

Ο Τιτανικός ξεκίνησε για το παρθενικό του ταξίδι από το Southampton της Αγγλίας στις 10 Απριλίου 1912. Ήταν ένα υπέροχο καράβι, επιβλητικό με τα χαλύβδινα πλευρά του και τις μετάλλινες λαμαρίνες του. Ήταν το μεγαλύτερο τότε πλοίο στον κόσμο, αλλά και το ασφαλέστερο. Είχε μήκος 270 μέτρα και πλάτος 28μ. Η χωρητικότητά του ήταν 40,000 τόνους με εκτόπισμα 66,000 τόνους ύδατος και τουρμπίνες 50 ίππων. Μπορούσε να αναπτύξει ταχύτητα 25 κόμβων. Πλοίαρχος του ο 62χρονος Τζων Έντουαρντ Σμιθ. Όταν ξεκίνησε το μοιραίο ταξίδι του είχε 1320 επιβάτες και το πλήρωμά του αποτελούνταν από 908 άντρες, ήτοι σύνολο επιβατών 2228 άτομα. Το βράδυ της 14 Απριλίου προσέκρουσε σε παγόβουνο. Σε λιγότερο από τρεις ώρες βυθίστηκε τις πρωινές ώρες της 15^ης Απριλίου 1912 αφού το πλοίο κόπηκε σε δύο κομμάτια τα οποία σήμερα βρίσκονται σε απόσταση 600 μέτρων και σε βάθος κοντά στα 4 χιλιόμετρα. Σώθηκαν μόνο 705 επιβάτες τους οποίους μετέφερε στη Νέα Υόρκη το πλοίο Carpathia που βρέθηκε τότε κοντά του. 

ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΕΠΙΒΑΤΕΣ ΤΟΥ 

Από τον επίσημο κατάλογο όλων των επιβατών του μοιραίου Τιτανικού μαθαίνουμε πως ανάμεσά τους ήταν και τέσσερις Έλληνες. Τα ονόματά τους: Απόστολος και ο αδερφός του Δημήτρης Χρονόπουλος, Παναγιώτης Λ. Λυμπερόπουλος και Βασίλης Κατάβελας, Κατάγονταν όλοι τους από το χωριό Αη-Σώστης της Ανδρίτσαινας της Μεσσηνίας. Είχαν ξεκινήσει όπως και εμείς - με το Πατρίς, το Ελληνίς και άλλα πλοία – για να φτάσουν ως μετανάστες στην Αμερική. Στο Χερβούργο της Γαλλίας άλλαξαν τα εισιτήρια τους που είχαν βγάλει να ταξιδέψουν με άλλο πλοίο. Ήθελαν να φτάσουν γρήγορα στην Αμερική. Ο Τιτανικός θα τους πήγαινε εκεί σε οκτώ μέρες μόνο. Εξάλλου είχαν ακούσει πως το νέο υπερωκεάνιο ήταν «αβύθιστο». Η ηλικία τους ήταν από 18 έως 35 ετών. Είπαν: «θα πάμε με τον Τιτανικό!» και πήγαν με την κοινή μοίρα τους.

Το σημερινό μου άρθρο ας είναι ένα κοινό 100ό μνημόσυνο και για τους τέσσερις, από εμάς τους μετανάστες και συνέλληνες που φύγαμε από την πατρίδα και γενέτειρά μας Ελλάδα με τα ίδια όνειρα, αλλά είχαμε καλύτερη τύχη στον Ειρηνικό ωκεανό και φτάσαμε στον προορισμό μας τη Μελβούρνη της Αυστραλίας! 

ΤΙΤΑΝΕΣ ΚΑΙ ΤΙΤΑΝΙΚΟΣ 

Ο τιτανικός είναι επίθετο. Λέμε: «μετά από τιτανικό αγώνα ο Σπύρος Αρίων νίκησε». Περιγράψαμε εδώ τον αγώνα ότι έμοιαζε αυτόν των τιτάνων και φυσικά μπήκε η κατάληξη-ικος και έγινε τιτανικός. Αφού παραλείψουμε τον αγώνα ο τιτανικός έμεινε μόνος του και έτσι κατέληξε στο ουσιαστικό ο Τιτανικός. Λέγεται και τιτάνειος = ο δυνατός, ο γίγαντας, ο υπεράνθρωπος. Ποιοι όμως ήταν οι Τιτάνες;

Κατά την Ελληνικής μας Μυθολογία οι Τιτάνες ήταν τα παιδιά του Ουρανού και της Γης. Ένας από αυτούς ο Κρόνος εκθρόνισε τον Ουρανό, αλλά ο γιος του Κρόνου, ο Ζευς ή Δίας, νίκησε τον πατέρα του και τους άλλους Τιτάνες και τους έριξε στον Τάρταρο ή Τάρταρα, τα έγκατα της Γης, στον Κάτω Κόσμο, εκτός από τον Ωκεανό που βοήθησε το Δία. Οι αδερφές και οι γυναίκες των Τιτάνων (σύζυγοι) ήταν η Ρέα, η Θέμις, η Μνημοσύνη, η Φοίβη και η Τηθύς. Αυτή ήταν η περίφημη Τιτανομαχία ένα από τα αγαπητά θέματα των αρχαίων ποιητών, γλυπτών και για άλλους τεχνίτες. Ο Δίας απειλήθηκε και από τους Γίγαντες τους οποίους οι Ολύμπιοι Θεοί νίκησαν με τη βοήθεια του Ηρακλή και του Διόνυσου. Αυτή ήταν η Γιγαντομαχία. 

Ο ΤΙΤΑΝΙΚΟΣ ΣΤΑ ΑΓΓΛΙΚΑ 

Την Ελληνική Μυθολογία την γνωρίζουν οι ξένοι καλύτερα από εμάς. Κλασικό παράδειγμα το παρόν. Οι Τιτάνες έγιναν στα Αγγλικά οι Titans. Σε ένα «αβύθιστο» υπερωκεάνιο ταίριαζε κάλλιστα το όνομα ΤΙΤΑΝΙΚΟΣ. Μόνο εδώ που ο τιτάνας Ωκεανός δεν βοήθησε. Ή μήπως ήθελε τον «Τιτανικό» στην αγκαλιά του;! 

ΚΑΙ ΤΟ ΕΠΙΜΥΘΙΟ ΜΑΣ 

Δεν γνωρίζω πώς οι κάτοικοι του Αη-Σώστη Μεσσηνίας μνημονεύουν σήμερα τη μνήμη των τεσσάρων συγχωριανών τους και όλων των άλλων 1509 θυμάτων του Τιτανικού. Η Ελλάδα πλήρωσε το μικρό, αλλά πικρό μερίδιό της. Πόσοι όμως από μας το γνωρίζαμε αυτό;

Μία συνοπτική εικόνα της Φιλοσοφίας

Ο Πλάτωνας μάς έχει δώσει τον κατάλογο των « Επτά Σοφών » της αρχαιότητας.΄Ολοι τους ήταν άνδρες που έζησαν στην Ελλάδα τον 7^{ο αιώνα π.Χ. και έγιναν περιώνυμοι για την κοινωνική και πολιτική τους σοφία, αλλά και για τη σύνεσή τους. Αυτοί ήταν: Σόλων ο Αθηναίος, Πιττακός ο Μυτιληναίος, Κλεόβουλος ο Ρόδιος, Περίανδρος ο Κορίνθιος, Χείλων ο Λακεδαιμόνιος, Θαλής ο Μιλήσιος και Βίας ο Πριηνεύς.}

Αργότερα έγινε η διάκριση μεταξύ των Επτά Σοφών και των Σοφιστών, οι οποίοι είχαν ειδική μόρφωση και είχαν συρρεύσει στην Αθήνα κατά το δεύτερο μισό του 5ου π.Χ. αιώνα. Οι άνθρωποι αυτοί είχαν ανώτερη εκπαίδευση και αναλάβαιναν να δίνουν – με χρηματική αμοιβή – μαθήματα όλων των γνώσεων και ιδιαίτερα για ό,τι ήταν χρήσιμο στην πολιτική ζωή και κυρίως έδιναν μαθήματα Ρητορικής. Οι πιο γνωστοί σοφιστές ήταν: Πρωταγόρας ο Αβδηρίτης, Γοργίας ο Λεοντίνος, Ιππίας ο Ηλείος και Πρόδικος ο Κείος.

Η Τρίτη μεγάλη κατηγορία, είναι αυτοί που θεωρούσαν τους εαυτούς τους ως φίλους της σοφίας και ονομάστηκαν Φιλόσοφοι και η επιστήμη τους κατέληξε να ονομαστεί Φιλοσοφία. Η Φιλοσοφία έγινε η επιστήμη της έρευνας για την αλήθεια και τη φύση των πραγμάτων, η γενική επιστήμη των όντων, των αρχών και των αιτίων τους.

Το πρώτο φιλοσοφικό και επιστημονικό σύστημα γεννήθηκε στην Ελλάδα τον 6ο αιώνα π.Χ. με τη Σχολή της Μιλήτου. Εδώ ανήκουν οι φιλόσοφοι: Θαλής, Αναξίμανδρος και Αναξιμένης. Χρονολογικά ακολουθούν οι προσωκρατικοί φιλόσοφοι που είναι οι : Πυθαγόρας, Ξενοφάνης, Παρμενίδης, Ζήνων Ελεάτης, Εμπεδοκλής, Αναξαγόρας, Ηράκλειτος και Δημόκριτος. Αργότερα τον 5ο αιώνα, εμφανίστηκε ο Σωκράτης, ο Πλάτωνας και ο Αριστοτέλης. Αυτή είναι η πιο ονομαστή τριάδα του Χρυσού Αιώνα της ελληνικής Φιλοσοφίας.

Οι κατοπινές σχολές που ακολουθούνε είναι : οι Επικούρειοι ( ιδρυτής ο Επίκουρος), οι Στωικοί ( Ζήνων ) οι Σκεπτικοί ( Πύρρων ). ΄Επονται οι Εκλεκτικοί ( που έπαιρναν ό,τι τους άρεζε από τα φιλοσοφικά συστήματα), όπως ο Κικέρων, Σενέκας, Επίκτητος, Μάρκος Αυρήλιος. Αργότερα έχουμε τους Νεοπλατωνικούς (αυτοί έβαλαν ένα μυστικιστικό στοιχείο στη διδασκαλία του Πλάτωνα ) όπως ο Φίλων, Πλωτίνος,Ιουλιανός.

( Παρένθεση 1η: Σε όλη αυτή τη φιλοσοφική βάση και την ελληνόγλωσση κοινωνία της εποχής (3ος και 4ος αιώνας μ. Χ.), έρχεται - εξ Ανατολών - ως φιλοξενούμενος ο Χριστιανισμός και γίνεται η επίσημη θρησκεία της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Εδραιώνεται με το κύρος της θείας προέλευσης και φιλοσοφεί την ύπαρξή του ως η « εξ αποκαλύψεως » γνώση και η Φιλοσοφία μετατρέπεται σε Θεολογία.)

Το 529 μ. Χ. ο Ιουστινιανός ο... Μέγας ( τρομάρα μας ! ), έκλεισε όλες αθηναϊκές φιλοσοφικές σχολές και εδώ σημειώνεται το τέλος της αρχαίας ελληνικής Φιλοσοφίας. Αρκετοί από τους δόκιμους έλληνες δασκάλους όμως έφυγαν ανατολικά και η ελληνική φιλοσοφική σκέψη μετατοπίζεται και παρουσιάζεται σε άραβες φιλοσόφους όπως ο Αβικκένας, Αβερρόης και σε ιουδαίους όπως ο Μαϊμωνίδης.

( Παρένθεση 2η : Συμπτωματικό; Την εποχή αυτή ( 571 μ. Χ ) γεννήθηκε ο Μωάμεθ στη Μέκκα της Αραβίας. Και αυτός με θεϊκή αποκάλυψη « έλαβε από πάνω την εντολή να υψώσει τους ομοεθνείς του θρησκευτικά, ηθικά και πολιτικά ». ΄Ετσι το 622 διαδίδει τη θρησκεία του, το μωαμεθανισμό ή μουσουλμανισμό, από το μούσλιμ = αφοσιωμένος στο θεό! )

Στη Δυτική Ευρώπη το έργο του Αριστοτέλη πέρασε με το Βοήθειο τον 6ο αιώνα μ.Χ. Ο ρόλος των σχολαστικών φιλοσόφων στην Ευρώπη κατέληξε να είναι ο συμβιβασμός της αρχαίας ελληνικής Φιλοσοφίας με τη χριστιανική πίστη. Ο πιο γνωστός αντιπρόσωπός τους είναι ο Θωμάς ο Ακυινάτης ( 13ος αιώνας ) ο οποίος εφάρμοσε τα διδάγματα του Αριστοτέλη στην επιστημονική του Θεολογία η οποία είχε μεγάλη επηρροή στους κύκλους της Ευρώπης. Η φιλοσοφική του αυτή βάση έχει υιοθετηθεί πλήρως από τους Ιησουΐτες.

Το 17ο αιώνα με τον Ντεκάρτ σημειώνεται η αρχή της νεότερης Φιλοσοφίας. Ακολουθούν οι Σπινόζα, Λάιμπνιτς, Χομπς. Το 18ο αιώνα εμφανίζονται οι άγγλοι φιλόσοφοι Λοκ, Μπέρλεϋ, Χιουμ και Καντ.Το 19ο αιώνα έχουμε το γερμανικό ιδεαλισμό με τους Σέλλινγκ, Χέγκελ, Μιλ και Σπένσερ. Το ίδιο αιώνα εμφανίζεται ο απαισιόδοξος αθεϊσμός του Σόπενχάουερ και ακολούθησε ο διαλεκτικός υλισμός του Μαρξ και του ΄Εγκελς. Αργότερα έχουμε τις εργασίες του Νίτσε και του Κίρκεγκωρ και έτσι φτάσαμε στο υπαρξισμό του 20ου αιώνα με τους Χάϊντεγγερ, Γιάσπερ, Μαρσέλ και Σατρ, αλλά και στο Ρεαλισμό των Ράσελ, Μουρ και το γλωσσικό φιλόσοφο Βιτγκενστάιν.

Εδώ μπορούν να προστεθούν και πολλά άλλα ονόματα σύγχρονων φιλοσόφων, αλλά όλους αυτούς τους συνόψισε πολύ λακωνικά ο άγγλος Alfred Whitehead ( 1861 – 1947 ) με τον πολύ γνωστό αφορισμό του : « The safest general characterization of the European philosophical tradition is that it consists of a series of footnotes to Plato. » Αυτό στα Ελληνικά θα το λέγαμε: « Ο ασφαλέστερος γενικός χαρακτηρισμός της ευρωπαϊκής φιλοσοφικής παράδοσης είναι ότι αποτελείται από μία σειρά υποσημειώσεων στον Πλάτωνα.»