ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΤΑ ΠΕΡΙΕΡΓΑ

GREEKS 
IN AUSTRALIA
Explore the Map above

 

Διονυσία Μούσουρα Η Διονυσία Μούσουρα­Τσουκαλά γεννήθηκε, στο Fiore di Levante (Ζάκυνθο) το 1940, δευτερότοκη κόρη των παπά Σπύρου Μοΰσουρα και Χρυσής. Ο παϊΐας ήταν των γραμμάτων κι η παπαδιά των ατεοφάσεων. Το σπίτι ήταν πάντα γεμάτο βιβλία, βιβλία σε όλα τα δωμάτια Στο μικρό νησί της, τελείωσε την δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Στο <μεγάλο νησί», ήλθε το -67 με το σύζυγο της και τα δυο παιδιά τους. Δίδαξε για πολλά χρόνια Ελληνικά στα απογευματινά και Σαββατιανά παροικιακά σχολεία της Μελβούρνης. Σπούδασε Διερμηνεία/Μετάφραση στο  Πανεπιστήμιο RMIT, τομέας στον οποίον εργάζεται μέχρι σήμερα. Παράλληλα, έκανε ειδικές σπουδές στο Καρκινικό Συμβούλιο Αυστραλίας, όχου απεφοίτησε με επιμορφωτικό ρόλο σε ό,τι αφορά τον καρκίνο. Γράφει από νεαρή ηλικία. Έχει λάβει μέρος σε πολλές συλλογικές εκδόσεις, σε Αυστραλία, Ελλάδα, και Αμερική. Διηγήματα και ποιήματα της διακρίθηκαν σε λογοτεχνικούς διαγωνισμούς στην Αυστραλία, την Ελλάδα και την Αμερική. Το 1996, συμμετείχε με την ποιητική συλλογή Σκυφτές Ανεμώνες, στο βιβλίο Τετραλογία, εκδόσεις: Ναυτίλος. Το πρώτο της ατομικό βιβλίο μία διηγηματική συλλογή, με τίτλο, Ο Κραταιός Νόστος εκδόθηκε το 2000 από το Ελληνο-Αυστραλιανό Αρχείο του Πανεπιστημίου RΜΙΤ. Το παρόν βιβλίο, είναι η δεύτερη διηγηματική της συλλογή, εκδόσεις Τσώνη 2005, με τίτλο;  Εκ Φιόρε και εξ Αντίποδων Fiore di Levante, Λουλούδι  της Ανατολής, έτσι είχαν ονομάσει την Ζάκυνθο οι Βενετσιάνοι. Ρούλα Τσοκαλίδου   Μια ‘νίκη’ στην απόσταση μεταξύ της Ελλάδας καιτης Αυστραλίας, εξάλλου, αποτελεί και η δική μας συμμετοχή στο παρόν βιβλίο της Διονυσίας  Μούσουρα-Τσουκαλά, αλλά, κυρίως, η ίδια η εμπειρία της μετανάστευσης. Η μετανάστευση εμπεριέχει την απόσταση, πάντα γεωγραφική αλλά σπάνια συναισθηματική, από την άλλη, την πρώτη πατρίδα.  Η Διονυσία Μούσουρα-Τσουκαλά, στις δεκαέξι ιστορίες της, φωτίζει πολλές πτυχές της ζωής, η οποία συντίθεται από την αναδρομή των χαρακτήρων στα βιώματα και τις εικόνες από την πρώτη πατρίδα, αλλά και στα αντίστοιχα δρώμενα στη δεύτερη πατρίδα της μετανάστευσης.  Το τελικό προϊόν, η σχέση μεταξύ του τότε και του τώρα, της πρώτης και της δεύτερης πατρίδας, διαμορφώνεται μέσα τις συνεχείς μετακινήσεις, πραγματικές και νοητές, της συγγραφέως ανάμεσα στις πατρίδες της.    Ο πεζογραφικός της κόσμος είναι γεμάτος από εξαιρετικά ενδιαφέρουσες γυναικείες μορφές. Γυναίκες βασανισμένες, οι περισσότερες, χτυπημένες άλλοτε από τη μοίρα και άλλοτε από τις επιταγές της παραδοσιακής ανδροκρατικής κοινωνίας, μπορεί να υποφέρουν από το βάρος των ανεκπλήρωτων επιθυμιών τους, χαρακτηρίζονται όμως ταυτόχρονα και από μια ιδιαίτερη δύναμη, από αξιοπρέπεια, από πλούτο συναισθημάτων. Το εσωτερικό δράμα αυτών των προσώπων απασχολεί τη Διονυσία Μούσουρα-Τσουκαλά, πλάθοντας ιστορίες που είναι ταυτόχρονα απόλυτα ρεαλιστικές και γεμάτες από ένα διακριτικό λυρισμό, από μια ποιητική ευαισθησία. Η απόλυτα ρεαλιστική  παρουσίαση των ανθρώπινων σχέσεων και της πραγματικότητας, ελληνικής και αυστραλιανής, εναλλάσσεται  με τη λυρική διάθεση που διαποτίζει τις περιγραφές και την έκδηλα συναισθηματική έκφραση, κυρίως όσον αφορά τις αναφορές σε ό,τι έχει οριστικά χαθεί. Η αντικειμενική τοποθέτηση απέναντι στην πραγματικότητα δεν χάνεται ποτέ, ενώ όμως ο αναγνώστης ή η αναγνώστρια βρίσκεται συνεχώς αντιμέτωπος με καταστάσεις και πρόσωπα που παρουσιάζονται χωρίς καμία ωραιοποίηση, είναι τόσο έντονος και ο συναισθηματικός κραδασμός, που θα λέγαμε ότι αυτός ακριβώς στοιχειοθετεί και την ιδιαίτερη ατμόσφαιρα των διηγημάτων, δικαιώνοντας τόσο το έργο αυτό καθεαυτό όσο και την κοσμοαντίληψη που απορρέει από αυτό. Ο αγαπημένος αφηγηματικός τρόπος της Διονυσίας Μούσουρα-Τσουκαλά είναι, άλλωστε, οι πρωτοπρόσωπες αφηγήσεις, με την εξομολογητική διάθεση και τη συναισθηματική έξαρση να κυριαρχούν. Γι’ αυτό και αν και το υλικό της ισορροπεί σταθερά ανάμεσα στην εσωτερική ζωή των χαρακτήρων της και στον εξωτερικό κόσμο, δίνει λιγότερη σημασία στη δράση από ό,τι στις αποτυπώσεις των γεγονότων πάνω στον ψυχισμό των προσώπων. Από την πρώτη στιγμή, και χωρίς την ύπαρξη οποιουδήποτε αφηγηματικού περικειμένου, βρισκόμαστε αντιμέτωποι στα περισσότερα διηγήματα με τον εσωτερικό λόγο των προσώπων∙ έναν λόγο που κυριαρχεί σε όλη την έκταση του κειμένου, διαμεσολαβώντας τη ροή της σκέψης. Τα πρόσωπα θυμούνται, ονειρεύονται, επιθυμούν, οργίζονται, λυπούνται, και όλα τα περιστατικά της καθημερινότητας, όλες οι αναμνήσεις από το παρελθόν, οι κρίσεις για τη συμπεριφορά των άλλων, αλλά και ο λόγος των άλλων έρχονται στην επιφάνεια μέσω της ροής του εσωτερικού τους λόγου. Αναφέραμε και λίγο πριν ότι η συγγραφέας γοητεύεται μέσα σε αυτό το απόλυτα ανθρωποκεντρικό πεζογραφικό σύμπαν της, κατά κανόνα, από το μικρό περιστατικό, το ασήμαντο κάποτε. Ξέρει όμως πώς να του προσδίδει και όλα εκείνα τα στοιχεία που το καθιστούν αντιπροσωπευτικό γενικών καταστάσεων· γι’ αυτό και τα διηγήματά της αποδίδουν το στίγμα, τον ιδιαίτερο χαρακτήρα μιας ολόκληρης εποχής από την περίοδο του μεταπολέμου και μετά, απέναντι στην οποία φαίνεται να εξοφλεί, κατά κάποιο τρόπο, τις οφειλές της. Η παρουσία, από τη μία πλευρά, μιας πραγματικότητας που βαραίνει πάνω στα πρόσωπα, διαμορφώνοντας τη ζωή και τον ψυχισμό τους, και, από την άλλη, η αίσθηση της ψυχής που κατακερματίζεται από τις συνεχείς απογοητεύσεις αλλά και από τη συνεχή παρουσία του θανάτου και της συνεπακόλουθης απώλειας, οδηγεί σε έναν απόλυτα ισορροπημένο συνδυασμό ανάμεσα στην υποκειμενική βίωση του κόσμου και στην αντικειμενική του αποτύπωση, προβάλλοντας έμμεσα αλλά σταθερά την καθολική σημασία του ατομικού γεγονότος. Η Διονυσία Μούσουρα-Τσουκαλά στις δεκαέξι ιστορίες της μας ταξιδεύει μαζί της στα δρομάκια των αναμνήσεων, σκέψεων και συναισθημάτων της, συγκινεί και κερδίζει το αναγνωστικό της κοινό με την αμεσότητα και τη δύναμη του γυναικείου, δημιουργικού λόγου της.  Την ευχαριστούμε!   Ρούλα Τσοκαλίδου, Λέκτορας Κοινωνιογλωσσολογίας   Πανεπιστημίου Θεσσαλίας   Μαρίτα Παπαρούση, Λέκτορας Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Πανεπιστημίου Θεσσαλίας