Οι μακέττες  που κατασκευάστηκαν από τον καλλιτέχνη Τάσο Κολοκοτρώνη  

Οι μακέττες που κατασκευάστηκαν από τον καλλιτέχνη Τάσο Κολοκοτρώνη παριστάνουν παλιές μορφές αστικής και αγροτικής ζωής της περιοχής Θεσσαλονίκης. Σπίτια, αμάξια, αλώνια, μαγγανοπήγαδα και άλλα μέσα βιοπορισμού του προηγούμενου αιώνα που αναπαριστάνονται με εκπληκτική πιστότητα και ζωντάνια. Για την κατασκευή τους χρειάστηκαν περί τις 3.500 ώρες και συνολικά περίπου τέσσερα χρόνια με κυριώτερο εργαλείο το μικρό χειροπρίονο και σε πολύ μικρό χώρο .

     

Η ΑΜΑΞΑ

Η άμαξα, ή παϊτόνι, ήταν αγοραίο για τη μεταφορά επιβατών. Στην Ελλάδα εμφανίστηκαν περίπου επί  Όθωνος και εισάγοντο από την Αγγλία, Γερμανία, Γαλλία κλπ. σε διάφορα μοντέλα. Στην Θεσσαλονίκη χρησιμοποιήθηκαν και επί τουρκοκρατίας αλλά μετά την απελευθέρωση αναπτύχθηκε και η εγχώρια κατασκευή. Μεταπολεμικά περιέπεσαν σε αχρηστία και αντικαταστάθηκαν από τα αυτοκίνητα ΤΑΞΙ. Σήμερα, αν υπάρχουν, είναι σε ορισμένα νησιά για τους τουρίστες. Το παϊτόνι είχε τροχούς με συμπαγή λάστιχα και τέσσερα διπλά ελατήρια για να απορροφούν τους κραδασμούς.

Η ΣΟΥΣΤΑ

Η σούστα, ο αραμπάς, ή το κάρο. Κατασκευαζότανε στην Θεσσαλονίκη στην οδό Γενιτσών από τον αρμένιο καροποιό Μαρκάρ Μαρκαριάν, ειδικά για τους κηπουρούς της Νέας Μαγνησίας, Διαβατών και περιοχής Λαγκαδά. Είχε δύο ελατήρια (μπρος πίσω) για την ομαλή μεταφορά των λαχανικών και φρούτων. Η κατασκευή τους άρχισε μετά την έλευση των προσφύγων από την Μ.Ασία, το 1922 και σταμάτησε κατά το 1954 για να πάρει τη θέση του το αυτοκίνητο. Σήμερα είναι τελείως ανύπαρκτο.


TO VIEW  CLICK ON THUMBNAILS




ΤΟ ΦΟΡΤΗΓΟ

Το εβραίϊκο κάρο (έτσι ήταν γνωστό).
Ήταν μεταφορικό μέσο για βαριά και ογκώδη εμπορεύματα  από καταστήματα, αποθήκες, λιμάνια και εργοστάσια που κυρίως ήταν σε εβραίϊκα χέρια. Είχε μικρούς και χονδρούς  τροχούς, δίχως ελατήρια, και ήταν χαμηλό για εύκολο  φορτοξεφόρτωμα. Το μεταφορικό αυτό μέσο αντικαταστάθηκε  από μικρά και μεγάλα φορτηγά αυτοκίνητα και είναι ανύπαρκτο .

ΤΟ  ΒΟΪΔΑΜΑΞΟ

Το βοϊδόκαρο, η βοϊδάμαξα, ήταν αγροτικό κάρο για τη μεταφορά μεγάλων ποσοτήτων αγροτικών προϊόντων. Έζευαν ένα ζευγάρι βόδια ή βουβάλια που είχαν την ικανότητα να έλκουν μεγάλα βάρη. Τα κάρα αυτά ήταν αργοκίνητα και τα χρησίμευαν κυρίως σε πεδινά και βαλτώδη μέρη, δεν είχαν ελατήρια και δεν ήταν τόσο ευέλικτα όπως τα άλλα.
Μετά την δεκαετία του 70 άρχισαν να εξαφανίζονται για να  αντικατασταθούν από διάφορα τρακτέρ και αγροτικά οχήματα. .

ΤΟ  ΓΑΪΔΟΥΡΑΜΑΞΟ

Τα γαϊδουρόκαρο,ή και αλογόκαρο, ήταν μικρό και χαμηλό δίτροχο κάρο με ελατήρια, και μερικά δίχως, που τα χρησιμοποιούσαν οι μικροπαραγωγοί και οι μικροπωλητές. Ήταν ελαφρό και ευέλικτο. 
Μερικά, λίγο μεγαλύτερα, τα χρησιμοποιούσαν για χωματουργικές δουλειές και έζευαν μουλάρια. Τα κάρα αυτά αντικαστάθηκαν από τρίκυκλα και ανατρεπόμενα .

ΤΟ ΚΑΡΟΤΣΑΚΙ

Το καροτσάκι, ήταν τρίτροχο καρότσι που το χρησιμοποιούσαν  σε λαχαναγορές, σε εμπορικά κέντρα οι πλανόδιοι μικροπωλητές όλων των ειδών. Ήταν πολύ ευέλικτο και είχε δύο ελλατήρια για ν' απορροφά τους κραδασμούς. Το έσμπρωχναν ένας η δύο άντρες. Σπάνια βλέπουμε τέτοια καροτσάκια τώρα. Και αυτά έχουν εξαφανιστεί .

TO VIEW  CLICK ON THUMBNAILS

ΤΟ  ΠΑΪΤΟΝΙ

Το παϊτόνι, ή αμαξάκι, ήταν δίτροχο με ελατήρια και ανήκε κυρίως σε εύπορους κτηματίες, σε ζωοεμπόρους και επιχειρηματίες. Ήταν σαν  ΙΧ, αλλά το χρησιμοποιούσαν και σαν αγοραίο .

ΤΟ ΓΑΪΔΟΥΡΑΚΙ

Τα γαϊδουράκι, ή το γουμάρι, ήταν απαραίτητο εργαλείο για τους χωρικούς που ζούσαν κυρίως σε ορεινά μέρη αλλά και αλλού. Μετέφερε διάφορα πράγματα ακόμα και το αφεντικό. Σήμερα το χρησιμοποιούν σε ορισμένα ορεινά χωριά. Εκεί που δεν πάει αυτοκίνητο πάει το γαϊδουράκι. .

   
Ο ΑΧΘΟΦΟΡΟΣ

Ο αχθοφόρος, ή χαμάλης. Ήταν επάγγελμα κατοχυρωμένο. Οι χαμάληδες σύχναζαν στις λαχαναγορές, στα λιμάνια, στις αγορές και στα εργοστάσια για την φορτοεκφόρτωση εμπορευμάτων. Είχαν ειδικό σαμαράκι, κατάλληλο για το σώμα τους και ήταν άνθρωποι δυνατοί.

Η  ΝΕΚΡΟΦΟΡΑ

Η νεκροφόρα άμαξα που σύρεται από ένα ή δύο άλογα, ίσως να υπάρχει ακόμα σε ορισμένα μέρη, αλλά και αυτή έχει αντικατασταθεί με τα πολυτελή αυτοκίνητα . Ένα μέσο μεταφοράς για όλους τους θνητούς.

Η ΣΒΑΡΝΑ ΚΑΙ ΤΟ ΝΤΟΥΡΜΟΥΚΙ

Η σβάρνα ήταν το εργαλείο του γεωργού που μετά το όργωμα και το ξεχωρτάριαμα με το ντουρμούκι ισοπέδωνε το χώμα για να καλλιεργηθεί με περισσότερη ευκολία .

ΤΟ ΠΑΤΡΙΚΟ ΜΟΥ ΣΠΙΤΙ

(Οπως ήταν όταν έφυγα το 1954)

Σπίτι και καφενείο των γονιών μου, Προδρόμου και Αγγελικής Κολοκοτρώνη. Ήταν πρόσφυγες από την Μαγνησία της Μικράς Ασίας. Εδώ γεννήθηκα και μεγάλωσα. Κτίσθηκε το 1925 και ήταν το μεγαλύτερο τότε στο χωριό, Στις 28 Οκτωβρίου 1940 και για αρκετό καιρό  χρησιμοποιήθηκε από τον ελληνικό στρατό σαν κέντρο επιστρατεύσεως. Επι κατοχής σε ένα τμήμα του στεγάστηκε το Κοινοτικό Γραφείο και το 1967 πουλήθηκε και κατεδαφίστηκε από τους καινούριους ιδιοκτήτες για να κτισθεί άλλο .

 

ΚΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΘΑΝ. ΧΑΤΖΗΜΑΡΚΟΥ

Καφενείο και κτίριο του πρόσφυγα Αθ. Ζατζημάρκου με την σιδηροκαγκελένια αυλή που κατασκεύασε ο ίδιος, ήταν και το μόνο που είχε τσιμεντένια αυλή. Κτίσθηκε το 1925. Από το 1928 μέχρι και το 1940 σε ένα τμήμα στεγάστηκε η Κοινότητα του χωριού και στο άλλο το ζαχαροπλαστείο του Βασ. Μπαλάσκα. Ο κυρ Θανάσης ήταν σιδηρουργός - καροποιός και καλός κηπουρός και διετέλεσε επί σειρά ετών πρόεδρος του χωριού.

ΙΕΡΟΣ  ΝΑΟΣ ΑΓ. ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΝΕΑΣ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ (ΑΡΑΠΛΗ) ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

Κτίσθηκε περίπου το 1880 από τους λιγοστούς Ελληνες και σλαβόφωνους κολλήγους που δούλευαν στο κονάκι του Αραπλή πασά και της αδελφής του κοκώνας Ντουντουλάρ. Ήταν κτισμένος από πλιθιά και λάσπη με κεραμίδια χειροποίητα. Δίπλα από την εκκλησία ήταν και το νεκροταφείο με το οστεοφυλάκιο. Με τον ερχομό των 3000 προσφύγων η εκκλησία δεν ήταν αρκετά μεγάλη. Την κατεδάφισαν και έκτισαν μεγαλύτερη. Η εκκλησία είναι όπως ακριβώς ήταν όταν έφυγα το 1954, Στην εκκλησία αυτή βαπτισθηκα το 1929, εκεί στο νεκροταφείο είναι θαμένοι οι γονείς μου και δύο αδέλφια μου. Οι πελαργοί ήταν τακτικοί επισκέπτες που είχαν την κατοικία τους πάνω στο καμπαναριό .

ΤΟ ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΟ ΣΠΙΤΙ ΤΟΥ ΕΠΟΙΚΙΣΜΟΥ

Σπίτια σαν αυτό, με δύο υπνοδωμάτια και κουζίνα κατασκευάστηκαν περι τα 300 για τους πρόσφυγες της Νέας Μαγνησίας και Διαβατών το 1925 σε οικόπεδα ενός στρέμματος. Σταδιακά οι ιδιοκτήτες πρόσθεσαν υπόστεγο (σάγια) και σταύλο για τα ζώα τους, φούρνο, πηγάδι και αποχωρητήριο. Τώρα δεν υπάρχει σχεδόν κανένα. Τη θέση τους πήραν μεγάλες πολυκατοικίες, δίχως ελεύθερους χώρους και πάρκινκ.

ΤΟ ΜΑΓΓΑΝΟΠΗΓΑΔΟ Η ΤΟ ( ΤΣΑΡΚΙ )

Ήταν μία μέθοδος άντλησης νερού από το πηγάδι για το πότισμα των  λαχανοκήπων. Με την δύναμη ενός αλόγου που γύριζε την αλυσίδα μέσα από ένα σωλήνα ανέβαζε το νερό σε μία λεκάνη και από εκεί το νερό διοχετεύονταν σε μία δεξαμενή και στη συνέχεια στα λαχανικά.

Η ΚΟΣΣΙΑ

Γεωργικό εργαλείο με λεπίδα δίχως δόντια. Τη χρησιμοποιούσαν οι γεωργοί για το θέρισμα σιτηρών τριφυλλιού και χόρτου. Το εργαλείο αυτό ακόμα το χρησιμοποιούν σε ορισμένα μέρη της Ελλάδος.

ΤΟ  ΑΡΟΤΡΟ

Το άροτρο αυτό το έσερναν ένα ή δύο άλογα για το όργωμα των χωραφιών ή και για εκχερσώσεις .

  


Ο  ΛΕΥΚΟΣ ΠΥΡΓΟΣ

Ο Λευκός Πύργος είναι ένα αρχαιολογικό μνημείο της Θεσαλονίκης ΙΕ αι. Hταν ακρόπολις του Επταπυργίου και ήταν κτισμένος μέσα στην θάλασσα. Χρησιμοποιήθηκε σαν φρούριο και σαν φυλακή επί τουρκοκρατίας και τώρα στεγάζει μουσειακά αντικείμενα και τους προσκόπους.

 ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ  ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗΣ

TO VIEW  CLICK ON THUMBNAILS



gg
Ο ΞΥΛΟΚΟΠΟΣ. Κάτοικος ορεινών περιοχών που κόβει  από τα δάση καυσόξυλα ορισμένου μεγέθους με άδεια του τοπικού  Δασαρχείου. Η χρήση του αλόγου, μουλαριού ή γαϊδάρου είναι πλέον σπάνια και η μεταφορά των ξύλων γίνεται με φορτηγά  αυτοκίνητα ή τρακτέρ

 



ΤΟ ΣΑΜΑΡΙ  ή  (σάγμα)  Το σαμάρι κατασκευαζότανε από οξιά ή  κέδρο από ειδικούς τεχνίτες κατά παραγγελία στα μέτρα κάθε  Φορτηγού  ζώου  για να μη πληγώνεται. Τα ζώα, άλογα, μουλάρια η γαϊδούρια μπορούσαν να κουβαλήσουν βαριά πράγματα  από δύσβατα μέρη. Τα σαμάρια, οι σαμαράδες και τα ζώα τείνουν να εξαφανιστούν  

#22

                            Κατοικία Αθανασίου και Ανθής Χατζημάρκου

                    

 TO VIEW  CLICK ON THUMBNAILS