Ομερτά

 

Ομερτά, σύμφωνα με το World Book Dictionary, το έγκυρο αμερικανικό λεξικό, είναι ένας σικελικός κώδικας τιμής που απαγορεύει την παροχή πληροφοριών για εγκλήματα τα οποία θεωρούνται προσωπική υπόθεση των εμπλεκομένων ατόμων.  

Ομερτά, όμως, είναι και ο τίτλος του τελευταίου μυθιστορήματος του διάσημου Αμερικανού – ιταλικής καταγωγής- συγγραφέα, Μάριο Πούζο, βιβλίο που αποτελεί και το κύκνειο άσμα του, αφού λίγο μετά την ολοκλήρωσή του, πεθαίνει.  

Η ομερτά, ο σικελικός αυτός κώδικας τιμής, είναι ο υπέρτατος νόμος που διέπει τη Μαφία εδώ και αιώνες Γιατί πάνω κι από τη δύναμη στέκει ο φόβος. Και πάνω από το φόβο στέκει η τιμή. Και η τιμή ξέρει να κρατά το στόμα της κλειστό.  

Αλλά σε έναν κόσμο διαβρωμένο από την απληστία, κανένας νόμος δεν έχει απόλυτη ισχύ, ούτε καν ο νόμος του εγκλήματος. Η ομερτά, γεννημένη στους περήφανους λόφους της Σικελίας, δεν είναι πια παρά απομεινάρι μιας άλλης εποχής. Κι αν η τιμή δεν μιλά, το χρήμα, πάντα, είναι φλύαρο.  

Η «Ομερτά», λοιπόν, το τελευταίο μυθιστόρημα του Μάριο Πούζο, είναι ένα ανάγνωσμα απρόβλεπτο, γεμάτο δύναμη, ωριμότητα και σοφία με ολοκληρωμένους χαρακτήρες, που ανάγεται στο επίπεδο της υψηλής τέχνης, αντάξιο της μνήμης του συγγραφέα, που για τελευταία φορά κάνει στους αναγνώστες μια προσφορά «που δεν μπορούν να αρνηθούν».  

Ο Δον Απρίλε, ο κεντρικός ήρωας του μυθιστορήματος, όπως και οι άλλοι αρχηγοί της Μαφίας, που έχουμε γνωρίσει σε προηγούμενα έργα του συγγραφέα, είναι ένας μεγάλος ευεργέτης. Έχοντας μελετήσει την ιστορία των πιο διακεκριμένων οικογενειών της Αμερικής, των αδίστακτων τυχοδιωκτών που είχαν χτίσει τις περιουσίες τους καταπατώντας τους νόμους και την ηθική της ανθρώπινης κοινωνίας, έγινε σαν κι αυτούς, ένας μεγάλος ευεργέτης.  

Τρία χρόνια μετά από την απόσυρσή του συνεχίζει να ευεργετεί τον κόσμο, αφήνοντας το πορτοφόλι του ανοιχτό σε κάθε αίτημα και μοιράζοντας εκατομμύρια δολάρια σε φιλανθρωπικούς οργανισμούς και κοινωνικούς φορείς.  

Είναι εκπληκτικό το πώς τρία χρόνια φιλανθρωπίας και γενναιοδωρίας κατάφεραν σχεδόν να σβήσουν μια ανελέητη δράση τριάντα ετών. Αλλά οι μεγάλοι άντρες μπορούν να αγοράσουν τη συγχώρηση των προδομένων φίλων και τη λήψη θανάσιμων αποφάσεων. Γιατί ο Δον Απρίλε ήταν άνθρωπος που ζούσε με τους αυστηρούς κανόνες της δικής του, ιδιαίτερης ηθικής.  

Ο κώδικάς του έκανε τους πάντες να τον σέβονται αυτά τα τριάντα χρόνια και δημιουργούσε τον τρόμο που αποτελούσε τη βάση της δύναμής του. Και ένας θεμελιώδης κανόνας αυτού του κώδικα ήταν η παντελής έλλειψη οίκτου. Το έλεος γι αυτόν είναι μια αχρειότητα, ένας σφετερισμός δυνάμεων που στην πραγματικότητα δεν τις έχουμε.  

Κι αυτό δεν οφείλεται σε κάποια έμφυτη σκληρότητα, αλλά σε μια απόλυτη πεποίθηση: ότι οι άνθρωποι πάντα αρνούνται να υπακούσουν. Ακόμη και ο Εωσφόρος, ο άγγελος, είχε αψηφήσει το Θεό και γι αυτό είχε εξοριστεί από τον Παράδεισο.  

Έτσι ένας φιλόδοξος άνθρωπος, σαν τον Δον Απρίλε, που αγωνίζεται να αποκτήσει δύναμη δεν έχει άλλη επιλογή από την τιμωρία του θανάτου στους ανυπάκοους. Ποτέ απειλές για άλλες μορφές τιμωρίας που μπορεί να προκαλούσαν προσπάθειες ανταπόδοσης. Απλώς ένας εξοβελισμός από την γήινη σφαίρα ώστε να εξαλειφθεί το πρόβλημα.  

Τις ιδέες για οίκτο, έλεος και επιείκεια δεν τις απεχθάνεται απλώς, τις θεωρεί βλάσφημες. Γι αυτόν δεν υπάρχει πιο ανελέητος από τον ίδιο το Θεό. Ο Θεός δεν συγχωρεί, δεν καταργεί την τιμωρία, πιστεύει, δεν εξαλείφει τη θλίψη από τον κόσμο Του.  

Έχει καθήκον, σαν Παντοδύναμος που είναι, να μην δείχνει έλεος πέρα από το βαθμό που είναι απαραίτητο αυτό. Συνεπώς, θεωρεί, πως είναι καθήκον μας να καταδιώκουμε τον συνάνθρωπό μας, αλλιώς θα ήταν ικανός να διαπράξει μεγάλες αμαρτίες. Θα ήταν σαν να παραδίδαμε τον κόσμο στο Διάβολο.  

Και οι εξωφρενικές απόψεις του Δον περί ηθικής δεν σταματούν εδώ. Θεωρεί την προδοσία σαν τη μεγαλύτερη προσβολή. Η τιμωρία, σ’ αυτές τις περιπτώσεις εκτείνεται στην οικογένεια και στους φίλους του προδότη.  

Ολόκληρος ο κόσμος του καταστρέφεται. Γιατί υπάρχουν πολλοί γενναίοι και περήφανοι άνθρωποι που είναι διατεθειμένοι να ρισκάρουν τη δική τους ζωή για το κέρδος, αλλά θα το σκεφτούν καλά πριν θέσουν σε κίνδυνο την ζωή των πολυαγαπημένων τους προσώπων.  

Συμπερασματκά, θα έλεγα, πως τα βιβλία του Μάριο Πούζο γύρω από τη Μαφία, εκτός από τις δυνατές συγκινήσεις που προσφέρουν στον αναγνώστη, μας φωτίζουν και τις άγνωστες πτυχές μιας οργάνωσης που δυναστεύει τον κόσμο μας μέχρι σήμερα.

 

TO MASTER  PAGE OF 
JOHN LIASKOS

Λιaσκοs Γιaννηs
BIOGRAPHY / ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

 ΕΛΛΗΝΕΣ ΠΟΙΗΤΕΣ
 ΣΤΗΝ ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ